JANE DONNELLY
„Państwo uznaje prawo do życia nienarodzonego płodu i z należytym uwzględnieniem równego prawa do życia matki, gwarantuje mu w swoim prawodawstwie respektowanie, oraz – tak dalece jak jest to możliwe w praktyce – ochronę i egzekwowanie tego prawa”. Ósma poprawka do Konstytucji Irlandii.
iemy, że religia ma ogromny wpływ na życie kobiet w państwach teokratycznych, ale nie dopuszczamy do siebie myśli o takim jej oddziaływaniu w zachodnich pluralistycznych państwach demokraTcznych.Wydaje się nam, że kobiety mogą być traktowane jako obywatele drugiej kategorii wszędzie, ale nie w zachodnich demokracjach, a zwłaszcza nie w Unii Europejskiej. Jednakże w Irlandii kobiety i dzieci przez dziesięciolecia cierpiały z powodu dyskryminacji i nadużyć, a wiele spośród nich zmarło z powodu religijnej ideologii, która postrzega kobiety jako elementy wyposażenia domu pełniące obowiązki domowe� W Irlandii nadal
nie ma oddzielenia Kościoła od Państwa.
Nasze prawa odzwierciedlały i wiele z nich nadal odzwierciedla nauczanie Kościoła Katolickiego w odniesieniu do większości kwestii społecznych, w tym praw reprodukcyjnych. Te prawa i nauczanie społeczne Kościoła miały i wciąż mają konsekwencje dla wszystkich kobiet, a szczególnie dla kobiet o niskich dochodach, żyjących w ubóstwie, nieletnich, niepełnosprawnych. Również tych, które starają się dopiero o azyl, nie posiadających dokumentów i z tego powodu nie mających możliwości wyjazdu za
granicę w celu dokonania aborcji.
W Irlandii od lat dwudziestych XX wieku niezamężne kobiety i dziewczęta wysyłano przymusowo do domów matki i dziecka. Były to głównie samotne kobiety z biednych środowisk. Bogatsze rodziny mogły sobie pozwolić na wysyłanie swoich córek na poród do Anglii, żeby nie nosiły piętna „kobiet upadłych”.
Dzieci tychże „upadłych kobiet” były uznawane za bękarty. Nigdy nie było domu dla nieżonatychojców..Niektóre z mieszkanek tych domów same były jeszcze dziećmi i znalazły się tam na skutek gwałtu.
W Irlandii obecnie prowadzi się dochodzenia w sprawie domów matki i dziecka takich jak np. w Tuam. Badania historyczne pokazują że w „Irlandii w 1940 r. 26 procent nieślubnych dzieci zmarło przy porodzie (w 1924 r. było to 30 procent); W Anglii i Walii liczba ta w 1939 roku wyniosła 8 procent”. Wiele osób winą za takie traktowanie kobiet, które zaszły w ciążę przed małżeństwem, obarcza ducha tamtego czasu, ale tamta postawa społeczna była inspirowana nauczaniem religijnym w kraju gdzie kapłani byli potężniejsi niż miejscowi parlamentarzyści. […]
PIĘĆ SZYLINGÓW
Kilka lat temu moja matka powiedziała mi, że nigdy nie była dyskryminowana w Irlandii ze względu na płeć. Wtedy jej w to nie uwierzyłam, a teraz zastanawiam się jak mogła być tak ślepa, że nie dostrzegała prawdziwych realiów życia kobiet w kraju, który tak bardzo kochała. Mama była zagorzałą katoliczką i po latach stało się dla mnie jasne, że religia ma zdolność czynienia nas ślepymi na prawdę i powstrzymuje
nas przed zadawaniem pytań i obarczaniem odpowiedzialnością sprawców tych niegodziwości. W latach siedemdziesiątych, gdy moja mama uważała, że nigdy nie była dyskryminowana, Irlandki nie mogły robić między innymi następujących dziesięciu rzeczy:
- Nadal pracować w służbie publicznej lub w banku po zawarciu małżeństwa.
- Zasiadać w sądzie przysięgłych.
- Kupować środków antykoncepcyjnych.
- Wypić drinka w pubie.
- Pobierać zasiłku na dzieci.
- Uzyskać nakazu powstrzymania się od użycia przemocy przez partnera.
- Mieć pełni praw własności do swojego domu.
- Odmówić uprawiania seksu z mężem.
- Wybrać swojego miejsca stałego zameldowania.
- Otrzymać tej samej
- płacy za pracę jak mężczyźni.
W 1970 roku przeciętne wynagrodzenie za godzinę pracy kobiet wynosiło pięć szylingów, podczas gdy la mężczyzn ponad dziewięć. Tam gdzie była ustawowa płaca minimalna, stawka dla kobiety wynosiła dwie trzecie stawki dla mężczyzny. W 1972 roku w Irlandii mąż pozwał innego mężczyznę za uwiedzenie żony.Sędzia pouczył ławę przysięgłych, aby uznała żonę za część dobytku należącą do męża i do zrekompensowania mężowi poniesionej straty, tak jak zrekompensowaliby mu stratę rasowej klaczy lub krowy. Pokonaliśmy ten poziom dyskryminacji, dzięki wieloletniej pracy niezliczonych działaczek na rzecz praw kobiet. Ale nadal pozostaje dużo więcej do zrobienia, zanim zrównamy prawa kobiet i mężczyzn.
SYMFIZJOTOMIA
Konstytucja Irlandii nadal zawiera klauzulę, która mówi o nadrzędnej roli obowiązków domowych kobiety nad jej pracą zawodową.
Artykuł 41.2 brzmi:
Państwo uznaje, że poprzez wypełnianie domowych obowiązków kobieta udziela mu wsparcia, bez którego nie można by osiągnąć wspólnego dobra. […]
Jest jeszcze artykuł 40.3..3 Konstytucji Irlandii, zwany również Ósmą Poprawką. Została ona włączona do
Konstytucji w 1983 roku i stwierdza ona, że: Państwo uznaje prawo do życia nienarodzonego płodu i z należytym uwzględnieniem równego prawa do życia matki, gwarantuje mu w swoim prawodawstwie respektowanie, oraz – tak dalece jak jest to możliwe w praktyce – ochronę i egzekwowanie tego prawa� (…) W Irlandii aborcja i pomoc przy niej zagrożona jest karą 14 lat więzienia. Większość gwałcicieli nie dostaje tak wysokiego wyroku.
Jeśli nigdy wcześniej nie słyszeliście o symfizjotomii, przedstawię to wam w ogólnym zarysie. Ta praktyka
jest wszystkim tym, co ONZ określa mianem tortur – okrutnym, nieludzkim i poniżającym traktowaniem kobiet z powodów religijnej ideologii. Symfizjotomia jest operacją stosowaną podczas porodu przez irlandzkich lekarzy, polegającą na przepiłowywaniu połączeń chrzęstnych miednicy, a wykonywaną Zamiast cesarskiego cięcia.
Ideologia przemawiająca za jej stosowaniem oparta była na nauczaniu Kościoła Katolickiego. Jeśli kobieta miała kilka operacji cesarskiego cięcia, wówczas ze wskazań medycznych nie powinna mieć więcej dzieci, zatem była bardziej skłonna do stosowania antykoncepcji. Jedyną alternatywą było nieuprawianie nigdy więcej seksu z mężem. Tak więc by uniknąć stosowania przez kobiety antykoncepcji, zamiast cesarskiego
cięcia rozpiłowywano miednicę. Irlandia była jedynym krajem na świecie, gdzie stosowano symfizjotomię
zamiast cesarskiego cięcia. Szacuje się, że co najmniej 1500 kobiet i dziewczynek, niekiedy zaledwie 14-letnich, doznało uszkodzenia miednicy przez lekarzy wierzących w rodzenie dzieci bez opamiętania. Następstwem tego jest trwałe inwalidztwo, przewlekły ból, cierpienie psychiczne i rozpad rodziny. Jak widać w Irlandii instytucjonalny system wierzeń dotknął każdego aspektu życia kobiet� […]
Skruty pochodzą od redakcji
I L U S T R A C J A – P E T E R G A L B R A I T H / F O T O L I A . C O M
Artykuł archiwalny z 1 numeru PRZEGLĄDU ATEISTYCZNEGO
Rafał Betlejewski
